عشق(انواع، مراتب و ملازمات آن) از دیدگاه جلال الدین مولانا و ملاصدرا
پایان نامه
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ملایر - دانشکده ادبیات و علوم انسانی
- نویسنده حسین زهدی صحت
- استاد راهنما جمال سروش احسان ترکاشوند
- تعداد صفحات: ۱۵ صفحه ی اول
- سال انتشار 1392
چکیده
چکیده عشق، از دیرباز تا اکنون و از شرق تا غرب عالم مورد توجه اندیشمندان بزرگ بوده است. موضوع عشق، از جنبه های گوناگون توسط بزرگان عرصه ی علم و اندیشه مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است؛ در این میان، مولانا به عنوان عارفی بزرگ و ملاصدرا هم به عنوان فیلسوفی بزرگ، درباره عشق اظهار نظر کرده اند که حاوی نکاتی بکر، بدیع و بسیار عمیق و دقیق است؛ هرچند در لابه لای سخنانشان، اشکالات چالش برانگیزی هم دیده می شود که می توان آنها را مورد نقد قرار داد. مولانا که خود عاشقی سرمست است، عشق را به دونوع مجازی و حقیقی تقسیم کرده و آن را ملازم با وجود (به معنای مراتب تجلی حق) و شعور و آگاهی دانسته و تعداد مراتب آن را هم متناسب با تعداد مراتب وجود می داند. او عشق الهی را عشق حقیقی معرفی کرده و آن را علت حیات و بقاء عالم و بزرگ ترین قمار هستی می داند؛ این عشق، مایه ی شفا، سرمستی، جنون، دلیری، بی قراری، فنا و جاودانگی عاشق بوده و جایگاهی بالاتر از زهد و عقل دارد. او عشق مجازی را به دلیل وجود صفاتی مانند زودگذر بودن، نقص، ناخالصی، دروغین و رنج آور بودن، مورد سرزنش قرار می دهد. ملاصدرا عشق را توجه به کمالات بالفعل دانسته و آن را به دو نوع مجازی و حقیقی، و عشق مجازی را هم به دو نوع نفسانی و حیوانی تقسیم می کند؛ او عشق حقیقی را ملازم با وجود (به معنای امر واقعی)، آگاهی، شعور، حیات، قدرت و اراده دانسته و مراتب عشق را متناسب با تعداد مراتب وجود می داند؛ او مراتب عشق انسانی را به عشق اکبر، اوسط و اصغر تقسیم می کند که عشق اکبر همان عشق حقیقی یا عشق به خداست؛ عشق اوسط، عشق به عالم هستی و عشق اصغر، عشق انسان به انسان است؛ عشق اصغر اگر به سیرت معشوق باشد، عشق عفیف بوده و اگر به صورت معشوق باشد، عشق پست خواهد بود؛ بنابراین عشق اوسط و اصغر، عشق های مجازی هستند. از نظر او عشق حقیقی موجب بروز ویژگی هایی مانند: مرگ دوستی، آرامش، دوری از گناه، علم دوستی و رازداری می گردد. مولانا و ملاصدرا هردو، عشق مجازی را پلی برای رسیدن به عشق حقیقی می دانند. در دیدگاه برگزیده، عشق به به مستی و حیر ت زدگی عقل تعریف شده است؛ به این معنا که عقل در مواجهه با امر بی نهایت، دچار بی خویشی می شود که این مستی و حیرانی عقل، عشق نامیده می شود.
منابع مشابه
خلود از منظر مولانا جلال الدین بلخی و مقایسه آن با نظرگاه ملاصدرا
بحث خلود و جاودانگی در ادامه حیات و زندگی پس از مرگ، از مباحث مهم و بنیادین ادیان الهی بهشمار میرود. این مسئله با رویکردهای فلسفی، کلامی، عرفانی و قرآنی مورد توجه اندیشمندان مذهبی بهخصوص علما و عرفای مسلمان واقع شده است. با توجه به اینکه حکمت متعالیه صدرایی بی‌ارتباط با عرفان اسلامی نبوده و در ساختار کلی‌اش بخشی را وامدار اندیشههای عرفانی است، این پژوهش درصدد است تا اندیشه ملاصدرا، حکیم مس...
متن کاملمعاد از دیدگاه مولانا جلال الدین محمد و ملاصدرا
بحث از معاد و جاودانگی انسان یکی از مباحث مهم و بنیادین در تاریخ تفکر آدمی به شمار می آید. این مساله با رویکردهای فلسفی، کلامی، عرفانی، قرآنی مورد توجه اندیشمندان علی الخصوص عالمان و عارفان مسلمان واقع شده است. که در نهایت موضع صدرالمتألّهین شیرازی، مبدع حکمت متعالیه در این باب، فصل الخطاب است. با توجه به این که حکمت متعالیه ی صدرایی بی ارتباط با عرفان اسلامی نبوده و در ساختار کلی اش بخشی را وام...
15 صفحه اولخدا، شر و اختیار از دیدگاه مولانا جلال الدین رومی
برخی سرچشمۀ شُرور را اختیار انسان دانسته اند. یعنی آنچه از نظر انسان شر تلقی شده و به خدا نسبت داده می شود چیزی جز اَعمال و اَفعال ناشی از اختیار انسان نیست. صعود و سقوط آدمی در گرو اختیار اوست و همین امر است که منشأ بسیاری از شرور اخلاقی و طبیعی قلمداد می شود. اصولاً تلقی شَرورانه داشتن از حوادث، از یک سو، به جهل و ناآگاهی انسان در خصوص مصالح مکتوم آن باز می گردد و از سوی دیگر، به دلیل سوء استفاده ...
متن کاملخلود از منظر مولانا جلال الدین بلخی و مقایسه آن با نظرگاه ملاصدرا
بحث خلود و جاودانگی در ادامه حیات و زندگی پس از مرگ، از مباحث مهم و بنیادین ادیان الهی بهشمار میرود. این مسئله با رویکردهای فلسفی، کلامی، عرفانی و قرآنی مورد توجه اندیشمندان مذهبی بهخصوص علما و عرفای مسلمان واقع شده است. با توجه به اینکه حکمت متعالیه صدرایی بی ارتباط با عرفان اسلامی نبوده و در ساختار کلی اش بخشی را وامدار اندیشههای عرفانی است، این پژوهش درصدد است تا اندیشه ملاصدرا، حکیم مسل...
متن کاملولایت از دیدگاه مولانا جلال الدین بلخی
چکیده پژوهش : از آن جا که آدمی همواره به دنبال راهی به سوی کمال بوده است و یا به عبارتی دیگر چون کمال جویی و حرکت به سوی رشد و تعالی یکی از نیازهای فطری بشر است ، گویا بازگشت به اصل از خواسته های درونی و امیال پاک انسان است. ولایت مسیری است که می تواند انسان را در راستای رسیدن به این میل پاک کمک کند و شاید شاه کلید تحقق این خواسته الهی انسان تمسک به این اصل و این رکن ارزشمند( ولایت) است. به...
15 صفحه اولمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ملایر - دانشکده ادبیات و علوم انسانی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023